Sociale media-archivering

Het maatschappelijke debat wordt bijvoorbeeld voor een groot deel gevoerd via sociale media. Denk daarbij aan hashtags als #blacklivesmatter, #metoo, #tk2021, #avondklok, #klimaatalarm, #covid19, #Mathieuvanderpoel en #ikdoenietmeermee. Daarom zijn Facebook, Twitter, Instagram en Tiktok belangrijke informatiekanalen, ook voor erfgoedinstellingen. Als we delen hiervan niet vastleggen dan missen we een groot deel van dit debat en lopen we het risico dat toekomstige onderzoekers een eenzijdig beeld krijgen van onze huidige samenleving.

Vluchtige content

Sociale media zijn vluchtig. Voor je het weet, zijn je tweets, facebookposts of Instagramposts al ondergesneeuwd door nieuwe berichten in je tijdlijn. Daarnaast zijn sociale media voorbeelden van webcontent met dynamische inhoud. Dat wil zeggen dat het om pagina’s gaat die afhankelijk zijn van scripts om te worden weergegeven. De aard van de informatie maakt het uitdagend om de content te archiveren en preserveren.

Tools, criteria en rechten

De uitdagingen bij het archiveren en preserveren van sociale media zijn dan ook groot. De perfecte tool waar je alle sociale media-kanalen mee kan harvesten bestaat niet. Er is geen handige wet, geen eenduidige richtlijn en geen gouden standaard. En toch moeten we soms snel handelen. Het Netwerk Digitaal Erfgoed probeert de kennis over sociale media-archivering, en tools die je hierbij kunt gebruiken, zoveel mogelijk te delen.   Daarbij gaat het niet alleen over de techniek en wat je wilt archiveren, maar ook over bijvoorbeeld privacy en rechten.

5 voorbeeldprojecten

In het kader van het project Afstemming Sociale media-archivering vanuit het Netwerk Digitaal Erfgoed zijn er een aantal voorbeeldprojecten uitgevoerd. De ervaringen van de vijf erfgoedinstellingen die deze projecten hebben uitgevoerd, zijn beschreven in een aantal best-practices en meer uitgebreid in rapporten. Deze zijn bedoeld om andere erfgoedinstellingen te helpen bij het zetten van hun eerste stappen bij social media-archivering.

Sociale media-archivering in de toekomst

Niets is zo veranderlijk als sociale media: berichten verschijnen, wijzigen en verdwijnen voortdurend en dat geldt ook voor de platforms – en hun gebruiksvoorwaarden – zelf. Het onderzoek naar sociale media-archivering is dan ook zeker nog niet afgerond. Zodra er in het netwerk nieuwe initiatieven zijn, kun je er op deze pagina meer over lezen.

Rapporten

Özden Cosgun e.a, Pilot waardering en selectie van social media in Nijmegen

Zefi Kavvadia, An Overview of Social Media Archiving Tools

Mirjam Schaap, #amsterdamhouvol. Onderzoek naar de mogelijkheden voor het archiveren van sociale media accounts van particuliere archiefvormers en het harvesten van sociale media in het kader van hotspots

Wouter Brunner, Verslag Pilot ‘organisatorische aspecten van social media archivering’

Lonneke van den Hoonaard e.a., IHLIA LGBTI Heritage. Use case social-media-archivering Netwerk Digitaal Erfgoed