Maak je digitaal erfgoed toekomstproof.
Heb je bestanden in de cloud of op je pc staan die je wilt bewaren voor toekomstige generaties? Misschien heb je zelfs wel een bijzondere fotocollectie op cd-roms die je niet meer kunt openen op je laptop. Of wil je digitale kunstobjecten net zo goed bewaren als je fysieke collectie?
Net zoals je zorgt voor optimale bewaaromstandigheden voor je fysieke collecties op zaal of in het depot, is het belangrijk om dat ook te doen voor digitaal erfgoed. Hiermee verleng je de levensduur en maak je ze ‘houdbaar’ maken voor nu en de toekomst.
Wat betekent het houdbaar maken van erfgoed?
Houdbaar betekent dat informatieobjecten voor gebruikers vindbaar, beschikbaar, leesbaar, begrijpelijk en betrouwbaar moeten zijn. En bestand zijn tegen veranderingen nu en in de toekomst.
Dat gaat niet vanzelf, omdat bijvoorbeeld hardware en software verouderen en je dus manieren moet bedenken om het materiaal toegankelijk te houden.
Deze omschrijving mag nog wat uitgebreider
Eerste hulp bij duurzame toegang
Binnen en buiten het netwerk zijn er verschillende tools, handreikingen en cursussen ontwikkeld die je helpen bij het duurzaam bewaren en toegankelijk houden van dit digitale materiaal. Ook zijn collega’s in het netwerk actief om kennis uit te wisselen en samen te werken aan duurzame oplossingen.
Ben je een starter en wil je aan de slag?
Kijk dan eens naar de Wegwijzer Online erfgoed verbinden. Deze legt in kleine stappen uit hoe je erfgoed duurzaam toegankelijk kunt maken.
Ook voor de meer gevorderden zijn er handige tools en cursussen
-
Cursus Leren preserveren
Vergaar kennis om digitaal erfgoed duurzaam op te slaan, te beheren en toegankelijk te houden. Deze praktische cursus is zowel online (gratis) als in groepsverband (betaald) beschikbaar. Als alternatief
kun je je digitaal-erfgoed-coach raadplegen voor informatie over andere opleidingsmogelijkheden. -
Wegwijzer Duurzaamheidsbeleid
Maak beleid voor langetermijntoegang tot digitale erfgoedcollecties. Het ontwikkelen van een duurzaamheidsbeleid is belangrijk voor het behoud van en de langetermijntoegang tot digitale
erfgoedcollecties. Deze wegwijzer biedt handreikingen en praktijkvoorbeelden. -
Wegwijzer Voorkeursformaten
Welke bestandsformaten neem je op in jouw collectie? Kijk ook welke keuzes andere organisaties maken.
De Wegwijzer Voorkeursformaten ondersteunt je bij het ontwikkelen van beleid voor bestandsformaten, biedt praktijkvoorbeelden en helpt je bij het maken van keuzes. -
Preservation Watch
Grijp op tijd in bij (technologische) veranderingen. Digitale erfgoedcollecties zijn vatbaar en soms kwetsbaar voor externe invloeden, zoals AI, klimaatimpact en softwareveroudering. Het is belangrijk
om deze ontwikkelingen te monitoren en tijdig in te grijpen indien nodig. -
Wegwijzer Certificering
Ga aan de slag met certificering voor een betrouwbaar digitaal archief. Met het behalen van certificering voor jouw digitaal archief maak je aan je gebruikers duidelijk dat de duurzaamheid en betrouwbaarheid van jouw archief gewaarborgd is.
-
PIDwijzer
Een belangrijke stap bij het toegankelijk maken en houden van digitale collecties is het tegengaan van linkrot, wat inhoudt dat een link niet meer werkt. Dit doe je met een duurzame identifier (PID).
Hiermee blijven digitale objecten altijd op dezelfde online locatie beschikbaar, zelfs als bijvoorbeeld je websiteadressen veranderen. De PIDwijzer helpt je bij het kiezen van de meest geschikte duurzame
identifiers. -
ViPER
Als je wilt weten welke tools het meest geschikt zijn voor jouw werksituatie, is ViPER (Virtual Preservation Environment for Research) een handige optie. Je kunt ViPER van tevoren gebruiken om een zestal tools te testen, zonder dat je ze zelf hoeft te installeren. Deze tools omvatten DROID, HandBrake, JHOVE, MediaConch, MediaInfo, Tika en veraPDF.
-
Nationaal Register Webarchieven
Meld je webarchief aan en/of doorzoek wat er al gearchiveerd wordt. Binnenkort is deze tool ook geschikt voor social media archieven. Het Nationaal Register Webarchieven biedt een overzicht van in Nederland gearchiveerde websites. Erfgoedorganisaties kunnen dit register gebruiken om te zien welke websites al
zijn gearchiveerd, waardoor dubbel werk wordt voorkomen. -
Schadeatlas fysieke dragers
Deze wiki is er om jou te helpen als je niet precies weet wat je moet doen met je collectie floppy’s, cd-roms, audio-cd’s, dvd’s of andere fysieke dragers van digitale informatie. Hier kun je schades aan de drager of data vaststellen en zien wat je kunt doen om de informatie veilig te stellen.
-
Digitaal Erfgoed Converter HomeComputerMuseum
Het HomeComputerMuseum in Helmond heeft een grote collectie oude computers en bijbehorende software. Wil je je digitaal erfgoed van fysieke dragers zoals cd-roms en floppy’s overzetten naar een toekomstbestendig formaat of opslagmedium? En heb je hier niet de juiste afspeelapparatuur en/of software voor in huis? Dan biedt dit museum de helpende hand.
-
DataScan Station LI-MA
LIMA, het internationale platform voor mediakunst, heeft in haar kantoor in Amsterdam een reeks computers met de benodigde software geïnstalleerd. Hier kunnen kunstenaars en culturele organisaties hun discs, floppy’s of banden met kunst bekijken en overzetten naar moderne apparaten.
